મિશન માર્સ : મંગળ ગ્રહ પર સામાન્ય માણસ

મિશન માર્સ : મંગળ ગ્રહ પર સામાન્ય માણસ http://umangspaceencyclopedia.blogspot.in/

એક નિર્જીવ અને સુદૂર દુનિયાની યાત્રા જેના માટે તમારે તમારું ઘર જ નહીં પણ આખી પૃથ્નીને અલવિદા કહીને જવાનું. ૨૨.૫ કરોડ કિલોમીટરની યાત્રા જેની કોઇ રિટર્ન ટિકિટ નથી. મુશ્કેલ અને અશક્ય લાગતી આ યાત્રા માટે પણ લગભગ બે લાખ લોકોએ તેમનું નામ નોંધાવ્યું છે. પોતાના ખર્ચે મંગળ ગ્રહ પર જવાની આ યાત્રાનું આયોજન નેધરલેન્ડની માર્સ વન નામની સંસ્થા કરી રહી છે. આ સંસ્થાનું કહેવું છે કે, આ યાત્રા માટે તમારે દિલથી નિર્ણય કરવો પડે. આ યુદ્ધભૂમિ પર રિર્પોિંટગ કરવા જેવું સાહસિક છે. નોનપ્રોફિટ સંગઠન ધન એકત્રિત કરીને આગામી દસ વર્ષમાં યાન બનાવી મંગળ પર પ્રથમ પૃથ્વીવાસીઓની કોલોની બનાવવાનું આયોજન કરી રહી છે. આ સંસ્થા મંગળ પર લઇ જવા માટેનાં લોકોની ચિકિત્સા કરશે. આ માટે તેમણે વીસ વર્ષ સુધી વિવિધ અવકાશી એજન્સીઓમાં રહી ચૂકેલા નિષ્ણાત ક્રાફ્ટની નિમણૂક કરી છે. ક્રાફ્ટે અવકાશમાં લાંબો સમય રહેવાની સંભાવનાઓ પર પણ સંશોધન કર્યું છે. તેમનું કહેવું છે કે, હવે મારી શોધોને હકીકતમાં બદલવાનો સમય આવી ગયો છે, પરંતુ બે લાખ લોકોમાંથી ક્રાફ્ટ અવકાશમાં જનાર લોકોની પસંદગી કઇ રીતે કરશે. આ માટે તે કહે છે કે, એ માટે હું તૈયાર છું જ્યારે તેઓ મંગળ પર પહોંચશે ત્યારે તેમને સ્વર્ગ જેવી અનુભૂતિ થશે તો જોઇએ ક્રાફ્ટ કોને અવકાશમાં લઇ જવા માગે છે. પ્રથમ ચરણઃ શારીરિક અંતરિક્ષ યાત્રીઓની પસંદગીનું પ્રથમ ચરણ એ શારીરિક છે. આમાંથી જેને કોઇ અસાધ્ય રોગ હોય તેવા તમામને બાકાત કરવામાં આવશે. શારીરિક રીતે ફિટ હોય તેને જ પસંદ કરવામાં આવશે. સૌપ્રથમ મંગળ પર પહોંચનારા બાબતે સંસ્થા ખૂબ સંવેદનશીલ છે જ્યારે ત્યાં વસતી વધશે પછી આ શારીરિક માપદંડમાં છૂટછાટ અપાશે. આ યાત્રા માટેની ચિકિત્સા સામાન્ય અવકાશયાત્રીઓ જેવી જ હશે. તેમણે જે તે તબીબો પાસેથી પ્રમાણપત્રો લેવાં પડશે. આ કાર્યક્રમમાં ઉંમરની કોઇ સીમા નથી પરંતુ સામાન્ય રીતે આ કાર્યક્રમ માટે સૌૈથી ફિટ લોકો ત્રીસથી ચાલીસની વય વચ્ચેના હતા. બીજું ચરણઃ જ્ઞાાન પ્રથમ ચરણ બાદનું બીજું ચરણ છે મુલાકાત. આ ચરણ સુધી છસોથી વધારે ઉમેદવારો પહોંચી ગયા છે. આ ઉમેદવારોના હવે ઇન્ટરવ્યૂ ચાલી રહ્યા છે, જોકે આ મિશન પર જવા માટે કોઇ ચોક્કસ ડિગ્રી કે ભણતરની જરૂર નથી. પરંતુ મંગળને લઇને જિજ્ઞાાસા અને તેને લગતી બાબતોને શીખવાની ધગશ જોવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત તેમને એ પણ ખ્યાલ હોવો જોઇએ કે તેઓ શું કરવા જઇ રહ્યા છે. તેમની પાસેથી ટીમના સારા સભ્ય બનીને યાત્રા પૂરી કરવાની યોગ્યતા છે કે નહીંં તે જોવામાં આવે છે. દરેક ઉમેદવારોને આ પ્રમાણે નંબર આપવામાં આવશે. કારણ કે બધાને લઇ જવા શક્ય નથી. ત્રીજું ચરણઃ ટીમ સ્પિરિટ મંગળ પરના સફળ મિશન માટે એવા લોકોની જરૂર છે કે જેઓ ભેગા થઇને ટીમ બનાવી શાંત ચિત્તે યાત્રા પૂરી કરી શકે. ઉપરાંત જીવના જોખમની ઘડીઓમાં પણ ટીમ બનીને કામ કરે, આમ પણ પૃથ્વી પરથી કોઇ પણ જવાબ તેમને ચાલીસ મિનિટ બાદ જ મળશે. માટે કેટલાક નિર્ણયો તેમણે જાતે જ કરવા પડશે. આ ઉપરાંત મંગળ પર સ્થાયી નિવાસ બનાવનારી ટીમોને પણ બોલાવી તેમની પસંદગી કરવામાં આવશે. આમ આ મિશન માટે કોઇ પરફેક્ટ અવકાશયાત્રી કરતાં વધારે ટીમ સ્પિરિટથી કામ કરતા એક આખા સમૂહ વધારે મહત્ત્વનો છે, માટે આ પસંદગીમાં ટીમ સ્પિરિટ અગત્યનો છે. ચોથું ચરણઃ અલગાવ સંભવિત અંતરિક્ષયાત્રીઓેને ભેગા કરીને એક નકલી અંતરિક્ષયાનમાં બેસાડી તેમને કેટલાક સપ્તાહ સુધી રાખવામાં આવે જેથી તેઓ પર આ યાત્રાની શું અસર થાય છે તે જોઇ શકાય. આવો જ એક પ્રયોગ મોસ્કોનાં ઉપનગરમાં થયો હતો. જેમાં ૫૨૦ દિવસ સુધી નકલી અંતરિક્ષયાનમાં બંધ કરીને અવકાશયાત્રીઓને મંગળ મિશનની ચુનૌતિઓથી વાકેફ કરવામાં આવ્યા હતા. આ પ્રકારનો પ્રયોગ ઉમેદવારોમાં રહેલી ખૂબીઓ અને ખરાબીને સામે લાવશે. રુસનાંં એક પ્રયોગમાં તેમાં ગયેલા બધા અસફળ રહ્યા હતા. જો તમે ચાલબાજી કરશો તો આ પરિસ્થિતિમાં નહીં ટકી શકો. પાંચમું ચરણઃ સઘનું પ્રશિક્ષણ જો આ યોજના આ ઝડપે ચાલુ રહેશે તો આગામી સમયમાં આ ટુકડીઓને અવકાશયાન ચલાવવાથી લઇને મંગળ પર કઇ રીતે રહેવું તેનું પ્રશિક્ષણ આપવામાં દસ વર્ષ જેટલો સમય લાગશે, જો આ યોજના અસફળ પણ રહેશે તો તે અંતરિક્ષ વિજ્ઞાાનનાં વિકાસ માટે મહત્ત્વની બની રહેશે. આ યોજનામાં કોણ  મંગળ પર જશે તે બાબતે કોઇ ગેરંટી નથી. એવું પણ બને આ તમામમાંથી કોઇ પણ મંગળ પર જવા માટેની પ્રથમ ટુકડીમાં પસંદ ના પણ થાય. તેમ છતાં મહત્ત્વાકાંક્ષી આ યોજનાએ હાલમાં તો લોકોનું ધ્યાન તેના તરફ ખેચ્યું છે.

Space Gifts for Kids: Fun and Educational Gift Ideas

 

Space Gifts for Kids: Fun and Educational Gift Ideas

Strange Facts

 Strange Facts

http://umangspaceencyclopedia.blogspot.in/

પૃથ્વી તેની ધરી પર કલાકના 1,000 માઈલની ઝડપે ફરે છે જ્યારે અવકાશમાં તે કલાકના 67,000 માઈલની ગતિએ ફરે છે

એક વીજળી બોલ્ટ સૂર્યની સપાટીની ગરમી કરતા પાંચ ઘણી ગરમી પેદા કરે છે.

અમેરિકન ખગોળશાસ્ત્રી એડવિન હબલના નામ પરથી ટેલિસ્કોપનું નામ હબલ રાખવામાં આવ્યું છે.

શનિ ગ્રહની ઘનતા એટલી ઓછી છે કે તે પાણીમાં પણ તરી શકે છે.

આરસીડબલ્યુ સુપરનોવા ૯,૧૦૦ પ્રકાશવર્ષનું અંતર ધરાવે છે.

નાસાના સ્પિત્ઝર સ્પેસ ટેલિસ્કોપ દ્વારા સુપરનોવા વિશે માહિતી મેળવી શકાઈ છે.

ઈ.સ. પૂર્વે ૧૮૫માં આરસીડબલ્યુ સુપરનોવા નોંધવામાં આવ્યો હતો.

જ્હોન ગ્લેન પહેલા અમેરિકન હતા જેમણે પૃથ્વીની પરિક્રમા કરી હતી.

રોમન સાહિત્યમાં પણ આરસીડબલ્યુ ઉલ્લેખ જોવા મળે છે.

આરસીડબલ્યુ સુપરનોવાને ગેસ્ટ સ્ટાર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

આરસીડબલ્યુ ૮૬ને એસએન ૧૮૫ સુપરનોવા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

સૂર્ય દસ કરોડ વર્ષમાં જેટલી ઊર્જા ઉત્પન્ન કરે છે એટલી ઊર્જા સુપરનોવાનો ધડાકો દસ સેકન્ડમાં ઉત્પન્ન કરે છે.

પ્લુટો ગ્રહનો એક દિવસ પૃથ્વીના સાત દિવસ જેટલો લાંબો હોય છે.

રશિયાના વેલેન્ટિના ટેરેશ્કોવા પ્રથમ મહિલા અવકાશયાત્રી હતા.

યુએફઓનો ઉલ્લેખ બાઈબલમાં પણ જોવા મળે છે.

બુધ ગ્રહ મંગળ કરતાં ભારે છે અને પૃથ્વી જેટલું જ વજન ધરાવે છે.

સૌર મંડળમાં સૂર્યની નજીક હોવાના કારણે બુધ પર દિવસ દરમિયાન તાપમાન ૭૫૦ ડિગ્રી ફેરનહીટ સુધી પહોંચી જતું હોય છે.

અવકાશમાં પહેલો ઉંદર ૧૯૬૧માં ફ્રાન્સ દ્વારા મોકલવામાં આવ્યો હતો.

જૂનમાં ગ્રહણને કારણે પંદર દિવસ માટે મંગળયાન સાથેનો સંપર્ક ઠપ થશે

http://umangspaceencyclopedia.blogspot.in/

 

સૂર્ય ૮ જૂનથી ૨૨ જૂન સુધી પૃથ્વી અને મંગળ ગ્રહની વચ્ચે આવશે

આગામી આઠમી જૂનથી બાવીસમી જૂન દરમિયાન સૂર્ય પૃથ્વી અને મંગળગ્રહની વચ્ચે આવી જશે. આમ તો આ એક સામાન્ય ખગોળશાસ્ત્રીય ઘટના છે. પરંતુ આ ઘટનાને કારણે ઈસરોના વૈજ્ઞાાનિકોની નીંદર હરામ થઈ જશે. આ પંદર દિવસ દરમિયાન ભારતના મંગળયાન અને ઈસરોની ટીમ વચ્ચે કોઈ પણ સંદેશાઓનું આદાનપ્રદાન શક્ય નહીં બને.
ઈસરોના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ કે રાધાકૃષ્ણે આ અંગે માહિતી આપતા કહ્યું હતું કે ૨૦૧૩ની પાંચમી નવેમ્બરના મંગળયાનના અંતરિક્ષ પ્રયાણ બાદ આવુ પહેલી વખત બનશે કે મંગળયાન તથા ઈસરો ટીમ વચ્ચે કોઈ પણ પ્રકારનો સંપર્ક શક્ય નહીં બને.
ગ્રહણને કારણે થનારા આ બ્લેક આઉટ પિરીયડમાં મંગળયાને પાઠવેલાકોઈ પણ સંદેશા ઈસરો ખાતે પહોંચશે નહીં અને ઈસરોની ટીમ પણ કોઈ પણ પ્રકારના સંદેશા કે સૂચના મંગળયાનને પાઠવી નહીં શકે.
જો કે મંગળયાનના પ્રોજેક્ટ ડાયરેક્ટર સુબૈયા અરુનને કહ્યું હતું કે મંગળયાનની જમીન પર થયેલા વિવિધ પરિક્ષણો દરમિયાન આ બાબતને પણ આવરી લેવામાં આવી હતી. અરુનને કહ્યું હતું કે મંગળયાન અંતરિક્ષમાં પહોંચ્યા પછી એવા કેટલાક પ્રસંગો બન્યા હતા. જ્યારે કોઈ પણ પ્રકારનું  પ્રત્યાયન શક્ય ન હતું. પરંતુ આવુ પહેલી વાર બનશે કે જ્યારે પંદર દિવસ માટે કોમ્યુનિકેશન ખોરવાઈ જશે. ૨૦૧૬માં મે મહિનામાં પૃથ્વી ગ્રહ સૂર્ય અને મંગળગ્રહની વચ્ચે આવી જશે અને ત્યારે પણ લગભગ પંદર દિવસ માટે આ પ્રકારની પરિસ્થિતી સર્જાવાની છે એવી માહિતી તેમણે આપી હતી.

 

Dawn begins final approach to dwarf planet Ceres

http://umangspaceencyclopedia.blogspot.in/

 

Artist’s concept of the Dawn spacecraft firing its ion propulsion system on
approach to Ceres. Credit: NASA/JPL-Caltech

NASA’s Dawn spacecraft has begun its final approach to the dwarf planet Ceres, the largest object in the asteroid belt, for an in-depth survey of the uncharted world.

The solar-powered space probe is scheduled to arrive at Ceres in March, when the Texas-sized world’s gravity will capture Dawn in orbit. With the help of its electrically-powered ion propulsion system, Dawn will reach a circular orbit 8,400 miles from Ceres by late April.

Seven years into its mission, Dawn is on an interplanetary sojourn to visit two of the solar system’s most massive asteroids. After launching from Earth in September 2007, Dawn orbited asteroid Vesta from July 2011 to September 2012, when it started a nearly three-year journey to Ceres.

Dawn will become the first spacecraft to orbit two extraterrestrial objects when it arrives at Ceres in March.

Such a journey would not be possible without Dawn’s three ion engines, which combine electrical power and xenon gas to generate modest levels of thrust.

Conventional thrusters fueled by chemical propellants provide a greater push, but ion thrusters are more efficient. By firing the less powerful ion thrusters for months at a time, Dawn is reshaping its trajectory through the solar system in ways chemically-powered spacecraft could not achieve.

Dawn’s ion thrusting was interrupted for four days in September when the probe was blasted by a high-energy particle of cosmic radiation, temporarily knocking the propulsion system offline.

Interplanetary navigators based at NASA’s Jet Propulsion Laboratory plotted a new course for Dawn to reach Ceres on almost the same schedule as planned before the craft was hit by a blitz of cosmic rays.

Under the new plan, Dawn will be snared by the gravitational tug of Ceres on March 6. But instead of Ceres pulling the probe directly into orbit 8,400 miles from the dwarf planet, Dawn will fly out in front of Ceres before its gravity — working together with continued thrusting from Dawn’s ion engines — gently captures the spacecraft.

The maneuver will be done without the need for a large conventional rocket burn performed on missions arriving at Mars or other planets.

By April 23, Dawn will be in its initial 8,400-mile-high orbit around Ceres, according to a blog post by Marc Rayman, the mission’s chief engineer.

As of Dec. 29, Dawn was about 400,000 miles from Ceres and closing in at around 450 mph, according to a JPL press release.

A view of Ceres from the Hubble Space Telescope.
Credit: NASA/ESA/J. Parker (Southwest Research Institute)

Dawn will survey Ceres from a series of different altitudes, measuring the world’s composition, internal structure, and surface characteristics.

Scientists believe Ceres formed like the rest of the solar system’s planets, but it failed to collect enough material to build up size. It measures nearly 600 miles across and has a spherical shape, according to imagery of Ceres taken by the Hubble Space Telescope.

Ceres is very different from Vesta — Dawn’s first destination — which is rocky, covered in ancient impact craters, and has an irregular shape. Scientists say Ceres is covered in ice and may even harbor and underground ocean of liquid water.

But the full picture of Ceres will not be known until Dawn’s arrival. By the end of January, Dawn’s camera will begin taking better images of Ceres than possible with Hubble.

“Ceres is almost a complete mystery to us,” said Christopher Russell, principal investigator for the Dawn mission from the University of California, Los Angeles. “Ceres, unlike Vesta, has no meteorites linked to it to help reveal its secrets. All we can predict with confidence is that we will be surprised.”