Translate

Wednesday, 31 December 2014

Get ready for Comet Lovejoy!

Get ready for Comet Lovejoy!

http://umangspaceencyclopedia.blogspot.in/

Comet C/2014 Q2 (Lovejoy) seen here on the border of constellations Columba and Lepus, late December 2014. Image credit: Paul Stewart of Timaru, New Zealand using a WO FLT 132 refractor with 0.8x reducer/flattener and a QSI 583wsg camera. Licensed under CC BY-SA 2.0 via Wikimedia Commons.
Comet C/2014 Q2 (Lovejoy) seen here on the border of constellations
Columba and Lepus, late December 2014. Image credit: Paul Stewart 
of Timaru, New Zealand using a WO FLT 132 refractor with 0.8x
reducer/flattener and a QSI 583wsg camera. Licensed under CC 

Those of you who received a pair of binoculars or a telescope for Christmas hoping that something interesting and unusual to view might come along have just had your prayers answered, for it’s now open season for C/2014 Q2 — better known as simply Comet Lovejoy — set to become the first bright and hopefully naked-eye comet of 2015. The fifth comet discovery of Australian amateur astronomer Terry Lovejoy using an 8-inch wide-field telescope on 17th August 2014, it quickly became apparent that this was a long-period comet, but not its first visit to the Sun.
C/2014 Q2 (Lovejoy) had an orbital period of ~11500 years prior to entering the inner Solar System where planetary perturbations have now reduced it to ~8000 years. The comet is closest to the Earth on 7th January 2015 at a distance of 44 million miles (70 million kilometres) when it will be about its brightest. Perihelion (closest to the Sun) occurs on 30th January 2015. Click the graphic to open an interactive Java applet. Image credit: NASA JPL Small-Body Database Browser/Osamu Ajiki/Ron Baalke/Ade Ashford
C/2014 Q2 (Lovejoy) had an orbital period of ~11500 years prior
to entering the inner Solar System where planetary perturbations
have now reduced it to ~8000 years. The comet passes closest
to the Earth on 7th January 2015 when it will be about its brightest.
Perihelion (closest to the Sun) occurs on 30th January 2015. Click
the graphic to open an interactive Java applet. Image credit: NASA
JPL Small-Body Database Browser/Osamu Ajiki/Ron Baalke/Ade 
Ashford With a high orbital inclination of 80°, Comet Lovejoy is
approaching the ecliptic from below which has favoured Southern
Hemisphere observers until now, but that’s all about to change as
the comet rapidly heads north.

As 2014 draws to a close, C/2014 Q2 Lovejoy is already shining at magnitude +5 and lies in the constellation of Lepus the Hare, culminating at an altitude of about 15° by 10:30pm for UK-based observers — but conditions are set to improve rapidly as it heads north. Lovejoy should be brightest around 7th January when closest to the Earth, by which time the waning gibbous Moon brings the promise of darker skies. Image credit: AN graphic by Greg Smye-Rumsby

As 2014 draws to a close, C/2014 Q2 Lovejoy is already shining at magnitude
+5 and lies in theconstellation of Lepus the Hare, culminating at an altitude of
about 15° by 10:30 pm for UK-based observers — but conditions are set to
improve rapidly as it heads north at a rate of about 2° per day. 

Image credit: AN graphic by Greg Smye-Rumsby

The waxing gibbous Moon is currently interfering with observation of the comet, but binocular observers with an unobstructed view of a southern horizon that’s also free of light pollution should scan southern Lepus about 15° below Rigel in Orion around 10:30 pm to stand a good chance of viewing the diffuse puffball glow of C/2014 Q2. Currently at magnitude +5 (or brighter) it should still be obvious in moonlight, particularly in a telescope. While numerous astroimages show Comet Lovejoy sporting a thin ion tail about 5° long, the visual impression is that of a slightly asymmetric ball concentrated towards the centre. That was how it appeared in my 10×50 binoculars at 10 pm GMT on 29th December.
As the nights pass, Comet Lovejoy heads north-northwest, passing into the constellation of Eridanus in early January. By the night of Full Moon on 5th January, the comet will be 11° directly west (right) of Rigel, much higher in the sky and easily identifiable despite the Moon’s glow in Gemini.

Comet Lovejoy at its best

With the waning gibbous Moon (you can check the rise/set times with our Almanac) comes the best part of this cometary apparition. C/2014 Q2 makes its closest approach to the Earth on 7th January 2015 at 0.469 Astronomical Units (43.6 million miles; 70.2 million kilometres).
Comet Lovejoy crosses the celestial equator on 9th January 2015 and moves into Taurus — hopefully a comfortable naked-eye object by now — before passing into Aries on January 16th. A nice wide-angle astrophoto opportunity occurs on January 18th when C/2014 Q2 passes about 9° from the Pleiades.
With New Moon occurring on 20th January we have to be mindful of the returning lunar glow and Comet Lovejoy moves into the constellation of Triangulum on the 25th. The comet reaches perihelion on 30th January 2015 at a distance of 1.29 AU (120 million miles; 193 million kilometres) from the Sun, by which time we will see C/2014 Q2 heading for a close conjunction with beautiful double star Almach (gamma Andromedae) on 4th February.
For observers with equatorially-mounted telescopes or GoTo instruments, the table below lists the daily J2000 Epoch coordinates of right ascension (R.A.) and declination (Decl.) for Comet Lovejoy at Oh UT throughout the brightest part of the comet’s visibility. The column labelled Delta is the comet’s distance from the Earth in Astronomical Units (1 AU = 92.9 million miles or 149.6 million kilometres), while r is the comet’s distance from the Sun, also in AU

 C2014Q2_ephemeris_514x654

Tuesday, 30 December 2014

दुनिया की सबसे बड़ी दूरबीन बनायेगा भारत

दुनिया की सबसे बड़ी दूरबीन बनायेगा भारत
umangspaceencyclopedia.blogspot.com
नई दिल्ली। भारत के वैज्ञानिको ने दुनिया के सबसे सस्ते और पहले ही प्रयास में सफल मंगल मिशन के बाद संपूर्ण विज्ञान जगत को स्तब्ध कर दिया है। इस सफलता के बाद देश को जल्द ही एक और गौरवमयी उपलब्धि देने का फैसला किया है। भारतीय वैज्ञानिक दुनिया की सबसे बड़ी दूरबीन बनाने जा रहा है।

 दुनिया की सबसे बड़ी दूरबीन बनायेगा भारत

दुनियाभर के देशों को अपने मंगल अभियान की सफलता से चौंका देने वाला भारत विश्व के चार प्रतिष्ठित देशों के साथ मिलकर इस परियोजना पर काम करेगा। जापान के एक दैनिक समाचार पत्र के अनुसार इस अभियान में भारत का साथ देने वाले पांचों देश एक-साथ मिलकर हवाई द्वीप पर इस दूरबीन परियोजना पर काम करेंगे और जल्‍द से जल्‍द इसे पूरा करने की कोशिश करेंगे। सूत्रों की माने तो विश्‍व की इस सबसे बड़ी दूरबीन की लम्बाई करीब 30 मीटर होगी, जो लगभग 8 मंजिला इमारत जितनी ऊंची होगी। इसके साथ ही इस दूरबीन को ‘टीएमटी' के नाम से पुकारा जाएगा। इस दूरबीन के निर्माण कार्य में लंबा समय लग सकता है। वैज्ञानिकों की मानें तो इस दूरबीन का निर्माण 2022 तक पूरा हो हो जाएगा। इस परियोजना के आरंभ होने के मौके पर दुनियाभर की करीब 100 प्रतिष्ठित हस्तियां इसके आयोजन में शिरकत करेंगी, जिनमें अंतरिक्ष यात्री और परियोजना से जुड़े आला अधिकारी भी अपनी मौजूद रहेंगे। एक अनुमान के मुताबिक इस परियोजना पर 1.47 अरब डॉलर का खर्च होगा, जिसका 25 फीसदी खर्च जापान उठा रहा है। देश की सबसे बड़ी दूरबीन बनाने की भारत की इस परियोजना पर भारत अकेले काम नहीं कर रहा, बल्कि विश्व के कई प्रतिष्ठित देश भी भारत के साथ मिलकर इसपर काम करेंगे। इस दौरान भारत के साथ जापान, चीन, कनाडा औऱ अमेरिका भी शामिल रहेंगे और भारत को आगे बढ़ने में हर कदम पर उसका साथ देंगे। ऐसे में सभी देशों को मिलकर एक साथ मेहनत से काम करना होगा।

भारत के लिये मंगलयान ने बनाया 2014 को यादगार

 भारत के लिये मंगलयान ने बनाया 2014 को यादगार

 http://umangspaceencyclopedia.blogspot.in/

 

अमेरिका की प्रतिष्ठित पत्रिका टाइम ने भारत के मंगलयान को साल 2014 के सर्वश्रेष्ठ आविष्कारों में शामिल किया और भारत के पहले अंतरग्रहीय अभियान को द सुपरमार्ट स्पेसक्राफ्ट की संज्ञा दी, पत्रिका ने कहा कि कोई भी मंगल ग्रह पर पहली कोशिश में नहीं पहुंचा, जो काम अमेरिका, रूस और यूरोपीय देश नहीं कर पाये वह भारत ने कर दिखाया.और साल का अंत आते-आते जीएसएलवी मार्क का सफल प्रक्षेपण कर अंतरिक्ष में मानव अभियान भेजने की लोगों की उम्मीदों पर पंख लगा दिये,भारतीय अंतरिक्ष अनुसंधान संगठन ने वैसे तो इस वर्ष कई उपग्रहों का सफल प्रक्षेपण किया लेकिन उसकी उपलब्धियों के ताज में सबसे अहम रहा पहले ही प्रयास में मंगलयान को लाल ग्रह की कक्षा में स्थापित करना और देश के सबसे भारी राकेट जीएसएलवी मार्क के जरिए मानवरहित माडयूल का सफल परीक्षण.

Monday, 29 December 2014

ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન સોમવારે ગુજરાતના આકાશમાંથી પસાર થશે અવકાશમાં માનવનિર્મિત સૌથી મોટું ફૂટબોલ મેદાન જેવડું બાંધકામ અમદાવાદના આકાશમાં અવકાશમથક ૬ઃ૫૨થી ૬ઃ૫૮ સુધી વેગવાન ટપકાં સ્વરૃપે દેખાશે

 http://umangspaceencyclopedia.blogspot.in

ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન સોમવારે ગુજરાતના આકાશમાંથી પસાર થશે

અવકાશમાં માનવનિર્મિત સૌથી મોટું ફૂટબોલ મેદાન જેવડું બાંધકામ

અમદાવાદના આકાશમાં અવકાશમથક ૬ઃ૫૨થી ૬ઃ૫૮ સુધી વેગવાન ટપકાં સ્વરૃપે દેખાશે




સોમવારે ગુજરાત અને ખાસ કરીને અમદાવાદના આકાશમાં અનોખો નજારો જોવા મળશે. ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (આંતરરાષ્ટ્રી અવકાશમથક) અમદાવાદ સહિત ગુજરાતના આકાશમાંથી પસાર થશે. વિશાળ કદનું અવકાશમથક અમદાવાદમાં સાંજે સુર્યાસ્ત પછી ૬ઃ૫૨થી ૬ઃ૫૮ દરમિયાન જોવા મળશે. અવકાશમથક પાકિસ્તાન તરફ એટલે કે ઉત્તર-પશ્ચિમ દિશાએથી આવી દક્ષિણ-પૂર્વ તરફ જશે.અવકાશમથક ફૂટબોલના એક મેદાન જેડવું છે. પરંતુ એ આકાશમાં ૪૦૦ કિલોમીટરની ઊંચાઈએ હશે એટલે ટપકાં સ્વરૃપે જ દેખાશે. પણ અવકાશમથકનું વેગમાન ટપકું જોવા માટે દુરબિનની જરૃર નહીં પડે. નરી આંખે પણ એ દૃશ્ય જોઈ શકાશે. સ્પેસ સ્ટેશન એક તરફની ક્ષિતિજથી બીજી તરફની ક્ષિતિજ સુધી જવામાં દસેક મિનિટનો સમય લેશે. પરંતુ દૂર હોય ત્યારે એ બરાબર નહીં દેખાય. માથા પર નજીક આવતું જશે એમ ટપકું મોટુ થતું જશે અને ૬ઃ૫૫ કલાકે સૌથી વધુ પ્રકાશિત દેખાશે. ૨૩૯ ફીટ લાંબુ, ૩૫૬ ફીટ પહોળું અને ૬૬ ફીટ ઊંચુ અવકાશમથક અત્યાર સુધીમાં માનવીઓએ અવકાશમાં કરેલું સૌથી મોટુ બાંધકામ છે.
સાડા ચાર લાખ કિલોગ્રામ વજનનું અવકાશમથક પ્રતિ કલાકે ૨૮૮૦૦ કિલોમીટરની ઝડપે પૃથ્વીની પ્રદક્ષિણ કરે છે. એટલે દર ૯૦ મિનિટે એ પૃથ્વીનું એક પરિભ્રમણ પુરું કરી લે છે. પરંતુ તેનો માર્ગ સતત બદલતો રહેતો હોવાથી એકના એક સ્થળ ઉપરથી બીજી વખત પસાર થતાં ઘણો સમય લાગતો હોય છે. પરંતુ કોઈને રોજ રોજ સ્પેસ સ્ટેશન ક્યાં પહોંચ્યુ છે અને ક્યાંથી પસાર થવાનું છે, એ જાણવામાં રસ હોય તો નાસાની વેબસાઈટ http://spotthestation.nasa.gov/ પર જઈને નિયમિત અપડેટ જાણી શકાય છે.ઝડપી ભ્રમણને કારણે અવકાશમથકમાં રહેતા અવકાશયાત્રીઓને ૨૪ કલાકમાં ૧૬ વખત સુર્યાસ્ત અને સુર્યોદય જોવા મળતો હોય છે. અત્યારે નાસા, રશિયા અને યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સીના ૬ અવકાશયાત્રીઓ તેમાં કામ કરી રહ્યાં છે

 

Sunday, 28 December 2014

નવા વર્ષના પહેલા જ સપ્તાહમાં ક્વોડ્રેન્ટીડ્સ ઉલ્કાવર્ષાનો નજારો

http://umangspaceencyclopedia.blogspot.com/

નવા વર્ષના પહેલા જ સપ્તાહમાં ક્વોડ્રેન્ટીડ્સ ઉલ્કાવર્ષાનો નજારો

વડોદરાવાસીઓને શુક્લપક્ષનું અજવાળુ અવરોધ કરશે



















ખ્રિસ્તી કેલેન્ડરના નવા વર્ષના પ્રારંભે જ ખગોળપ્રેમીઓને ઉલ્કાવર્ષાનો અવકાશી નજારો જોવાનો લહાવો મળશે. આ ઉલ્કાવર્ષા ૧લી થી ૪થી જાન્યુઆરી સુધી નિહાળી શકાશે. જો કે વડોદરાવાસીઓને પૂનમનો સમય ના ચંદ્રના અજવાળાં વીંધીને તે નિહાળવી પડશે.
નવા કેલેન્ડર વર્ષના પહેલા જ દિવસથી વર્ષની પહેલી ઉલ્કાવર્ષા થશે. જેને ખગોળશાસ્ત્રીઓ ક્વોટ્રેન્ટીડ્સની ઉલ્કાવર્ષ કહે છે. ડિસેમ્બર માસમાં જેમિનીડ્સની ઉલ્કા વર્ષો નિહાળ્યા બાદ ખગોળપ્રેમીઓને તરતજ આ બીજો મોકો મળશે.
ભારતીય પંચાંગમાં ક્વોડ્રેન્ટીસ નક્ષત્ર માટે કોઇ અલગ નામ નથી. ભારતીય પંચાગના ૨૭ નક્ષત્રો ઓળખાયા પછી જે નવાં નક્ષત્રો શોધાયાં. તેનાં ભારતીય નામો નથી. ક્વો ડ્રેન્ટીડ્સ તેમાનું એક નક્ષત્ર છે. આ નક્ષત્ર સ્વાતિનક્ષત્રના તારાની નજીકનું નક્ષત્ર છે.
આકાશમાં સ્વાતિનક્ષત્રનો તારો ઓળખવા સપ્તર્ષિ જોવાં પડે સપ્તર્ષિના સાત તારા પૈકી છેલ્લા તારાની પૂર્વ તરફ સીધી લીટીમાં સ્વાતિ નક્ષત્રનો ચમકતો તારો છે. ક્વોડ્રેન્ટીડસ તેનો પડોશી છે. અને ઉલ્કાવર્ષાનો પ્રસંગ તેના આંગણે ઉજવાશે.
જોકે ભારતમાં અને ખાસ વડોદરામાં આ ઉલ્કાવર્ષા નિહાળવા ખાસ્સી ધીરજ રાખવી પડશે. કલાકના માંડ ત્રણથી પાંચ તારા ખરતા જોવાશે. તેમાં પાછા વડોદરાના આકાશમાં પ્રસરતું પ્રદુષણ અને રાત્રિની લાઇટોનો પ્રકાશ વત્તા સમયનાં શુક્લપક્ષનું અજવાળુ એવાં અનેક અવરોધો ખગોળ પ્રેમીઓની ધીરજની કસોટી કરશે.
સામાન્ય રીતે ઉલ્કા વર્ષા નિહાળવાનો શ્રેષ્ઠ સમય રાત્રિના ૧ વાગ્યા પછીનો છે. વહેલી પરોઢે મહત્તમ ઉલ્કાવર્ષા નિહાળી શકાય છે. શિયાળો હોવાથી આકાશમાં વાદળ નહીં હોય, તે આ ઘટનાનો પ્લસ પોન્ટ છે. ૩જી જાન્યુઆરી આ ઉલ્કાવર્ષા માટેનો ઊચિત દિવસ રહેશે.